TARIAN TUJU PUTRI ADALAH TARIAN YANG
MENGISAHKAN EMPAT(4) KESULTANAN DI MOLOKU KIE RAHA
Toma awal ma sosira, manunako kamo – kamo, i uci daku tara toma tufa,…..!!! se ma oras i maku mote- mote, sema
ummat toma dunia ngamoi, una i ronga…………………...o mina kamo – kamo enage, si o
bicara toma nyinga madaha “koa manunako e nage” si otagi tike waro, si gado
toma oras rimoi o hado toma gunyihi rimoi si o hida…..!!! nonako kanang ge,
nonako putri nga tumdi uci mahoda toma ake ……. O hida ana i mapasa ana napila
amoi – amoi kara i sigiha toma ake ma uru, ….. toma oras enage, I nyinga
magaraki mau oro pila enage, o mahiku se ana, o matoku se ana, o tagi ruku –
ruku ika toma ana na pila , kara o oro pila enage kara o gasa, ohiku toma katu
boba masoa, ana nga tumdi i waro ua, si
i mahoda dogo i hohe se bicara kage ana i
hame “manusia dunia ma bou si ana i bicara manusia dunia ma bou ne, seba raim
se ngone ne….!? dogo ana i masigaro kodiho se ana ma gunyihi toma kahyangan, si
ana jai – jai ika oro ana ngapila si i masarong….. putri majojo mapila malo
toma gunyihi, si mina mo tike mo dahe ua, mina mo tike, si linga – linga se mi gari
– gari mai mo dahe ua bato…. !? si mo sigado mina ma nyinga ma susah ge se mi
io – io ngarura, ana i waje mina “ ngom mi hida ua” dogo ana i ma kurio tike,
tike si doru – doru mai i dahe ua, dogo ana ngarura masigaro kodiho, ana i soro
hado ngute – ngute ngalo moi raim ma, mai ana i sayang, se dudara, se gogoru
ana na nongoru laku, ana i ma magoreho kukaro mina kodiho, mai mina si loa ana
, mina mo waje “marua….!!! ngon tagi ma….!!! Ise demo ge ana i tagi, tagi mai i
uci fere madofu walo ra ange, sababu i dudara nongoru ge laku, sido madodogu mo
waje se mi io- io ge “ngon kodiho ma….!!! Si gado bato ngori demo ne se Baba,
ngori to ko diho dadi ua…..!!! ri pila hira …..!!! toma kage ..lah ana ngarura i
tagi gila – gila toma kahyangan.
Toma oras enage, ummat toma dunia ngamoi kanang ge, o hida
manyiha mina mo matengo raim kara o masibai i rupa, o seba se mina, mongo mina
mo adat, o baja mina, mina mo adat moju, o baja bato, sido mi nyinga mehe, kara
mo nyiha una, se mo tarima,una ….. ana ngamdi ahu maku kadiara sado dahe ngofa
ngarukange,
Manyira : dadi
kolano tidore
Magonora : dadi kolano jailol
Majojo : dadi
kolano bacan
Toma
oras rimoi, una o siboi susah se mina “ pas toma ngolo madaha dai ma nyao
majang – majang ….!!! Fo dahe nyimo kasa….? Mina mo sango una “ nyimo bato si
ma ngana ma susah ge…..!!! si mi oro mi hutu ma ngai rimoi, si mo gulaha dadi
ka nyimo, toma oras rimoi adi, o masusah kodiho ……!? Toma sosolo dai ge, ma
nyao madofu….!!! Mai fo coho se koa…? Mo garaki una na demo ge! Mo oro adi mina
mi hutu ma ngai rimoi kara mo gulaha dadi ka ( toma kanang ne ena ma ronga jala
ge), kara o oro jala ge o tagi jala nyao, una ma balisi, mina mo pol ngofa
ngarukange , mo pula oho ana, rai kara mo hodo ana amoi – amoi manyira susira,
sigado hado toma ma jojo sari mo hodo, mina mo hida pila ma gurumi toma ake
madaha, simo garaki, mo jai – jai hodo ngofa ma jojo ge, pasa toma enage simoi
kara mo ma sigoko mo oro mina ma pila toma katu bobo ma soa ge, kara mo ma
sarong, rai kara mo masi kage, mai mo soro dadi ua, mo hoi pila ge kara mo oro
manyan congo, kara mo fufu pila ge, mo sirika se si balaka pila toma manyan ma
nyefo ge sado mo baso aku ma, …. Kara mo masarong, mo matika, mo soro i dadi
ma, mai mo tagi hang, mo oro ngofa ma nyira mo sidego toma mari, ma gonora mo
si dego toma genoti, ma jojo mo sidego toma age, kara mo waje se ngofa manyira
“ kalu baba kodiho si ginado yaya….!? waje yaya kodiho raim ma….!!! Yaya tagi
mote ne ie ne …..!!! dogo mina mo soro, mai mo uci fere ma dofu walo ra
ange, sababu ngofa ma jojo ari laku, mo
sunyinga si mi nyinga haka laha ua, kara mo pol mina mi isu ma ibi , kara mo
haka se ngofa manyira dogo mo waje, “ kalu nongoru ari..!!! no si oke una ….!!!
Dogo Mina Mo tagi gila – gila koreho ru ua,
Mina ma
palisi, una mai kodiho, o hida ngofa ma yaya malo, si o ginado se ngofa
manyira, si ngofa manyira sango ana ma Baba ge “ yaya waje … mina mo kodiho ma,
yaya tagi mote kane ….!!! O garaki toma enage, o tano pila toma ena ma gunyihi
hiku ge mai i malo raim, dogo una mai o ari, waje o tagi tike mina, una
manyinga dahe ngofa ngarukange, si o pol ana kara o waje se manyira , nagana
hida se jaga ngana nongoru laha – laha…!!! Baba tagi tike ngon ma yaya “dogo
una sema gari – gari tagi wosa banga supu banga tike mina, sido toma oras
rimoi, una makudero se goheba dopolo romdidi, (garuda), goheba ge ginado una,
“ngana nyinga susah koa….? Una o sango se o si jarita simoi una na nyinga ma
susah ge, si goheba ge waje una “ no pane se ngori dudu, mai no rufu lako, maha
to waje fela, kara no fela, “ dogo una mai o mote simoi goheba na demo ge, sido
o dahe sudo fela lako ge una o hado toma kahyangan raim,
Toma oras e nage raja toma kahyangan hame manusia dunia
ma bou, raja sudo kabo se morinyo (pengawal) tike waro manusia dunia hado kane
ma maksud koa, ….? Kabo se morinyo makudero se una si ginado, una o sango ana “
ngori tohado kane tike ri fuheka” kabo se morinyo sigado Una ngademo ge se
raja, dogo raja waje “ Oe …. Una na fuheka sema kane mai sema syarat, kalu o
gulaha dadi……!?
“O dahe sudo si fara goroho se ake i mako
capu, o gulaha dadi sababu nyao ma raja se ma bala rio una,
O dahe sudo sifara dowong se futu i maku capu
o golaha dadi sababu bifi ma raja se ma bala rio una
O dahe sudo adi toti hate waring pake pamara
kara ena ma oras wange cako – cako hado subuh awal hate ge I dike, o gulaha dadi,
adi sababu bua ma raja se ma bala rio una.”
Susudo ge mai o gulaha tiyahi simoi ma…!? Raja kukaro una
, raja waje una, “toma wange difutu ne…!?ngori to sikai ngana se ri ngofa….!?mai
kalo no paha ngongoma salah…..!!! ngana
dero hukuman wele” o ise demo ge una ma nyinga susah si o ari, sababu o waro
putri nga tumdi ge matero simoi, kama beda ua, ma gunaga matero, ma jaman mai matero,
toma oras enage, toma nyinga susah madaha ge, sema gufu sang soro hado se una,
si i ginado una “tofa ngana nyinga susah koa….!? Una o sango se o si jarita
simoi una na nyinga ma susah se gufu sang ge, gufu sang waje una gori to mangaku
rio ngana,….!!! Mai rai ngana no haka ngori koa….!?una o sango “bou saki – saki
se bou ira – ira toma dunia ge ngana duwe simoi “gufu sang koreho waje una
“oe…. !? Kalu ngana no waje doka ge
dadi….!? toma wange difutu, kalu ngana no hida ngori tosoro, to matera se nage …. !?
enage… ma….!!!ngana fuheka.
Hado toma oras
wange difutu, tego izab Kabul pasa, una, ana kata singosa toma kamar, hado toma
daha, una o hida ana nga tumdi tego fato – fato toma gunyihi madaha ma pakeang
matero, ma gunaga matero, ma jaman mai matero, una o tai ana amoi- amoi toma
dopolo hado hohu mai kama o nunako cabu kamai ua una na fuheka, garaki o
masijako O hida gufu sang ge i soro hado
se ana, i matera se putri ma jojo, madodego pas kokonora, sababu gufu sang ge
hame mina ma bou mata salah se ana ngarura, mina ma bou, bou ngofa hera moju,
dogo una mai o ika se mina, o saka gia paha mina na ngongoma, ana ngarura mai i
ma duduro uci toma gunyihi tede subah se ana ngamdi.
Ana ngamdi i tego toma kahyangan sido dahe ngofa nunau
rimoi, sido hado maoras ana sari uci toma dunia, ngofa ge o ari, ma ete ge baja
dano ge, mai o ari bato, sido Ete ge waje se madano ge “ madofu se madofu ne To
serahkan se ngana simoi raim ma mai ngana no ari bato, rai no mau koa…. !/dogo dano ge cum kufia mawaho se ma Ete madopolo ge
kara Ete ge garaki si o hoi kufia ge, dogo o se teru se dano ge madopolo, dogo
ana ngarukange mai uci toma dunia.
- ngofa yang uci daku
tara toma kahyangan ge, enagelah Kolano (sultan) Ternate ,
dogo dahe dodego Gursi
-
kufia ma waho yang
ma Ete si teru se dano ma dopolo ge, enagelah STAMPAL( Mahkota) Sultan ternate
Demikian Lah Sejarah Singkat Empat Sultan Di Moloku
Kie Raha
Tidak ada komentar:
Posting Komentar